Türkiye, Fatih, Yavuz, Yasak ve Abdülhamid Han gemileriyle denizde sondaj, Barbaros Hayrettin Paşa ve MTA Oruç Reis gemileriyle sismik arama faaliyetlerini yürütüyor.
Denizde ilk sismik arama faaliyetleri 2013 yılında Barbaros Hayrettin Paşa ve MTA Oruç Reis sismik araştırma gemileriyle başladı. Söz konusu gemilerle Karadeniz, Akdeniz ve Marmara Denizi’ndeki petrol ve doğal gaz kaynaklarına ilişkin verilerin toplanmasının ardından Fatih ve Yavuz gemileriyle sondaj çalışmalarına başlandı.
2017 yılında Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) envanterine katılan ve Türkiye’nin ilk milli sondaj gemisi olan Fatih, Karadeniz’deki ilk sondajını 20 Temmuz 2020’de gerçekleştirdi. Tuna-1 lokasyonunda bir ay süren çalışmanın ardından Zonguldak sahilinde ilk “mucize”gelmek.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Fatih Sondaj Gemisi’nin Tuna-1 kuyusunda 320 milyar metreküp doğalgaz rezervi bulduğunu açıkladı.
Bu keşifle birlikte denizlerde arama ve üretim faaliyetleri açısından yeni bir dönemin kapısı açıldı. 17 Ekim’de ilave 85 milyar metreküp doğalgazın keşfedilmesiyle Tuna-1 bölgesindeki toplam doğalgaz miktarı 405 milyar metreküpe çıktı.
Amasra-1’de arama faaliyetlerini sürdüren Fatih, 4 Haziran 2021’de Amasra-1 kuyusunda 135 milyar metreküp yeni doğalgaz keşfi yaptı. Söz konusu keşifle birlikte ülkedeki doğalgaz rezervi 540 milyar metreküp’e çıktı. milyar metreküp.
Uluslararası bir değerleme şirketinin yaptırdığı üç boyutlu modellemeyle Sakarya sahasındaki rezerv büyüklüğü 652 milyar metreküp olarak revize edildi. Sakarya Gaz Sahası’nda bulunan Çaycuma-1 kuyusunda 2022 yılı Aralık ayı sonuna doğru 58 milyar metreküp yeni rezerv keşfedilerek toplam rezerv 710 milyar metreküpe çıktı.
İlk etapta günlük 10 milyon metreküp üretime başlayacak olan Karadeniz gazıyla yılda 3,6 milyar metreküp gaz üretilmesi hedefleniyor. Karadeniz gazı için ikinci fazda günde 40 milyon metreküp, üçüncü fazda ise günde 60 milyon metreküp gaz üretim kapasitesine ulaşılması planlanıyor.
Karadeniz gazı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katılımıyla 20 Nisan’da Zonguldak Filyos Limanı’nda düzenlenen törenle devreye alındı. Böylece ilk sevkiyat Karadeniz’deki doğal gaz sahasından yapılmış oldu. Şu anda Sakarya Gaz Sahası’nda günlük üretim 4 milyon metreküpe ulaştı.
FSRU tesisleri ve LNG terminalleri
Türkiye’de doğal gaz arz güvenliğinin sağlanması amacıyla sadece karada değil denizde de çeşitli tesisler bulunmaktadır.
Doğal gaz altyapısının değerli bileşenleri olan yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma Üniteleri (FSRU) ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) terminalleri, doğal gazın farklı kaynaklardan ve ülkelerden boru sınırlarına bağlı kalmadan tedarikine olanak sağlamaktadır.
Türkiye, üç FSRU ve iki LNG işleme tesisiyle bu alanda dünyanın önde gelen ülkeleri arasında yer alıyor.
Boru Hatları ve Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) tarafından 1989 yılında üretimine başlanan Marmara Ereğlisi LNG Terminali, 1994 yılında işletmeye alınmıştır. 2001 yılında İzmir’in Aliağa ilçesinde kurulan Egegaz LNG Terminali, 2006 yılında işletmeye açılmıştır.
İzmir Etki Liman FSRU 2016 yılında, Hatay Dörtyol’daki Ertuğrul Gazi FSRU 2021 yılında, Ege Denizi’nin kuzeydoğusunda yer alan Saros FSRU ise bu yıl faaliyete geçmiştir.
Öte yandan Türkiye’nin ilk doğal gaz depolama tesisi olan Silivri Doğal Gaz Depolama Tesisi 2007 yılında, Tuz Gölü Yeraltı Doğal Gaz Depolama Tesisi ise 2017 yılında hizmete açılmıştır.
Günlük gaz dağıtım kapasitesi 276 milyon metreküp
Etki Liman FSRU, Ertuğrul Gazi FSRU ve Saros FSRU, şebekeye günde 28 milyon metreküp doğalgaz verme kapasitesine sahip. Marmara LNG Terminali sisteme günlük 37 milyon metreküp, Egegaz LNG Terminali ise günlük 40 milyon metreküp doğal gaz sağlayabilmektedir.
Silivri Doğal Gaz Depolama Tesisi’nden günlük 75 milyon metreküp gaz, Tuz Gölü Yeraltı Doğal Gaz Depolama Tesisi’nden ise günlük 40 milyon metreküp gaz şebekeye pompalanabilmektedir.
Böylece sisteme LNG, FSRU ve Türkiye’deki depolama tesislerinden sağlanabilecek günlük doğalgaz kapasitesi yaklaşık 276 milyon metreküpe ulaşıyor.
boru hatları
Türkiye, boru hatlarıyla Rusya, Azerbaycan ve İran’dan gaz tedarik ediyor. Rusya’dan TürkAkım boru hattıyla yıllık 31,5 milyar metreküp, Mavi Akım boru hattıyla ise 16 milyar metreküp gaz alma kapasitesine sahip.
Öte yandan Azerbaycan’dan gelen Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı’nın (TANAP) yıllık kapasitesi 16 milyar metreküp, İran-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı’nın yıllık kapasitesi ise 10 milyar metreküp.
