Birol BOZKURT
Tüketici kredileri geçen hafta frene bastı. 14 Nisan haftasında 1 trilyon 298 milyar 144 milyon TL olan toplam ihtiyaç kredileri, 20 Nisan haftasında sadece 281 milyon TL artarak 1 trilyon 298 milyar 425 milyar TL’ye ulaştı. Özellikle ihtiyaç kredilerinde önemli bir düşüş yaşandı.
14 Nisan haftasında 826 milyar 656 milyon TL olan ihtiyaç kredileri, geçen hafta 3 milyar 986 milyon TL azalarak 822 milyar 670 milyon TL’ye geriledi. Merkez Bankası, 10 Mart’ta bankalara gönderdiği yazı ile daha önce ticari krediler için uygulamaya koyduğu ‘örtülü faiz limitini’ tüketici kredileri için de uygulamaya başladı.
Düzenleme ile menkul kıymet kapsamında yer almayacak en yüksek aylık faiz yüzde 1,37, yıllık faiz ise yüzde 18,56 olarak belirlendi. Ancak bankaları düşük faiz ve menkul kıymet alımı arasında tercih yapmaya zorlayan bu düzenleme sonrası ihtiyaç kredisi faizleri yüzde 26,48’den yüzde 32,33’e yükseldi.
Para Korumalı Mevduat 100 milyar doları aştı
Döviz korumalı mevduatın toplam büyüklüğü 2 trilyon TL’ye yaklaştı. Dolar bazında, kur korumalı mevduatların büyüklüğü ilk kez 100 milyar doları aştı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık verilerine göre, kur korumalı mevduat 21 Nisan haftasında 89,2 milyar TL artarak 1,98 trilyon TL ile yeni rekor seviyeye yükseldi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) döviz kurları ile yapılan hesaplamaya göre dolar bazında KKM’nin toplam büyüklüğü 102,2 milyar dolar oldu. Böylece KKM’de ilk kez 100 milyar doların üzerinde para görüldü.
Rezervler 9 ayın en düşük seviyesine indi
Merkez Bankası’nın (TCMB) net uluslararası rezervleri 21 Nisan haftasında 3,75 milyar dolar azalarak 8,29 milyar dolar ile geçen yılın Temmuz sonundan bu yana en düşük seviyesine geriledi. Böylece net rezervlerdeki düşüş 6 Şubat depreminden sonra da devam etti.
Net rezervlerdeki beş haftalık sürekli düşüş 11.69 milyar dolardı. Geçen yılın Temmuz ayı başında 6,1 milyar dolara gerileyen ve 20 yılın en düşük seviyesini gören net rezervler, TCMB’nin döviz rezervlerini artırmaya yönelik aldığı çeşitli tedbirlere rağmen sarsıntı öncesi dalgalı bir toparlanma göstermişti.
Merkez ön seçimi geçti
Merkez Bankası, 14 Mayıs’ta yapılan seçimler öncesi son Para Politikası Kurulu’nun ardından politika faizini değiştirmeden yüzde 8,5’te bıraktı. Ekonomistler de seçim öncesi mevcut para politikasında bir değişiklik beklemiyorlardı. PPK’nın metni, Mart ayı toplantısının metniyle hemen hemen aynıydı. Merkez Bankası bu yıl Şubat toplantısında faiz oranını 50 baz puan indirdikten sonra iki toplantıda da faiz oranını değiştirmedi.
Nisan ayı toplantısının ardından, depremin etkilerinin değerlendirilmeye devam edildiği mükerrer PPK metnine “öncü göstergeler deprem bölgesindeki ekonomik aktivitenin beklenenden daha hızlı toparlandığını gösteriyor” ibaresi eklenmiş ve ayrıca şu ifadelere yer verilmiştir: depremin yakın vadede ekonomik aktiviteyi etkilemesi beklenmekle birlikte orta vadede Türkiye ekonomisinin performansı üzerinde kalıcı bir etkisi olmayacaktır.
“Dolar cinsinden gerçeğe uygun değer 21 TL”
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Baş Ekonomisti Robin Brooks, dolar/TL’nin makul fiyatının 21 seviyesinde olduğunu değerlendirdi. IIF’nin raporunda, yaklaşan seçimlerin “dönüş potansiyeli” olduğu için liranın toparlanabileceği öngörüsünde bulunuldu. aktifleri değer kaybeden ülkenin krediye dayalı büyüme modeline son verin.”
“Bu temelde olumlu olur ve IIF’in dolar/TL gerçeğe uygun değer tahminini düşürmesine yol açabilir” görüşünü savunun.
